“Jongens zijn in rap tempo ten onder aan het gaan. Ze hebben vijf keer zo vaak ADHD als vrouwen, vallen dertig procent vaker uit van school en worden sociaal en seksueel weggevaagd door vrouwen”, zegt beroemd psycholoog Philip Zimbardo, tegenover het Amerikaanse TED. Hij luidt – met een groeiende groep wetenschappers – de noodklok over het jongensprobleem, waarvan er twee oorzaken zijn: gameverslaving en pornografie.
Pornografie is het grootste probleem. “Je ziet bij jongens een toenemende ongemakkelijkheid, vooral in contacten met mensen van het andere geslacht. Jongens weten niet wat ze moeten zeggen. Ze weten niet wat ze moeten doen. Ze weten niet welke non-verbale houding ze aan moeten nemen. Als ze samen met een meisje in een ruimte staan, overheerst een angstreactie. Elk jaar worden hier onderzoeken naar gedaan en ze geven hetzelfde aan: er is een toenemende angst voor intimiteit met het andere geslacht.”
“Wat is de oorzaak van dit alles? Excessieve nieuwe toegang tot pornografie. Dit valt in de categorie ‘arousal addiction’, wat inhoudt dat je – in tegenstelling tot drugs – niet méér van hetzelfde wilt, maar steeds nieuwe inhoud (filmpjes). En de porno-industrie voorziet erin. Tegenover elke 400 films op Hollywood worden er 11.000 pornofilmpjes gemaakt. Het effect: hersenen worden opnieuw bedraad: met de bovenstaande symptomen als gevolg. En vrouwen – die hier in mindere mate mee te maken hebben – streven hen voorbij.”
Zimbardo is één van groeiende groep seculiere wetenschappers die sterk waarschuwt tegen pornografie. Andere wetenschappers, zoals de Italiaanse Carlo Foresta en vele anderen zeggen hetzelfde: porno leidt de ondergang in van mannen en jongens. De anti-pornobeweging in Amerika groeit onder seculiere mensen erg sterk. Eén hiervan is Gary Wilson, wetenschapper en schrijver van het boek ‘Your Brain On Porn’, tevens eigenaar van de website yourbrainonporn.com. Ook hij somt veel problematische bijwerkingen op: depressie, impotentie, afname van mannelijkheid, minder zelfvertrouwen. Hij vertelt op yourbrainonporn.com uitgebreid wat porno met de hersenen doet en waarom het zo verslavend is. Hieronder vier ingrijpende veranderingen in het brein door porno, die Wilson aandraagt:
1. Desensibilisatie
“De hersenen worden omgevormd door porno. Normaal is er een goed functionerend beloningssysteem dat ervoor zorgt dat je geluksmomenten ervaart. Dat heet dopamine.” Bij natuurlijke geluksmomenten zoals liefde, omhelzing, bidden (..), vriendschap etc. komt deze stof vrij. Het zorgt voor een aangenaam geluksgevoel.
“Als dopamine kunstmatig wordt opgewekt door porno, gokken, drugs of computergames, ontstaat er een probleem. Kunstmatige stimulatie zorgt voor een tijdelijke gelukspiek, maar daarna daalt het geluksniveau dieper dan voorheen. Je krijgt door het kijken van porno een lager geluksniveau, afgewisseld met piekjes als je porno kijkt. Juist door het lage geluksniveau gaat het brein wanhopig op zoek naar gelukskicks. In de praktijk zorgen die gelukskicks voor een nog lager geluksniveau en voelt de verslaafde zich alleen oké als diegene regelmatig porno kijkt.”
2. Overgevoeligheid
Afkickende versenen maken zenuwverbindingen aan met het beloningssysteem, waardoor de pornografie als ‘geweldig’ wordt herinnert in de hersenen, zegt yourbrainonporn.com. Het roept een grote hunkering op. Door de verlaagde dopamine-spiegel, en de verhoogde gevoeligheid, is het veel voorkomend dat mensen terug vallen.
3. Hypofrontality
Wilson: “Het natuurlijke brein heeft wilskracht in zich, die je gewapend maakt tegen verslavingen of verleidingen die je eigenlijk niet wil. Het kijken van porno daarentegen leidt tot veranderingen in de frontale kwab – en de verhoudingen van grijze en witte stof, wat ervoor zorgt dat de impulscontrole verminderd wordt en de mogelijkheid om gevolgen te overzien verzwakt worden. Je hebt kortom (tijdelijk) minder kracht in je om heftige verleidingen te weerstaan.
4. Disfunctionele spanningen
Het kijken van porno zorgt ervoor dat je – na het enkele dagen niet te kijken – een stresshormoon aanmaakt, genaamd noradrenaline. Deze stof zorgt ervoor dat je veel stress krijgt bij onthouding.
Hoe te stoppen met porno?
Wilson: “Aanvankelijk zorgt het stoppen met porno voor bijwerkingen. Hersenen kunnen niet langer vertrouwen op intense, kunstmatige dopamine-shots. Tegelijkertijd stijgt het stressniveau en is de controle over je gedrag verzwakt. Het geeft jongens het gevoel dat ze beter af zijn mét porno dan zonder. Maar als je de kennis hebt dat deze symptomen tijdelijk zijn, is het beter te doorstaan. Het goede nieuws is daarbij dat hersenen plastisch zijn en dat ze in enkele maanden tijd hergeprogrammeerd kunnen worden.”
Steekproefgewijs heeft yourbrainonporn.com onderzoek gedaan naar het geluksgevoel van mensen die afkicken. Het laat zien dat met name de eerste weken ‘moeilijk’ zijn. (De horizontale as beschrijft het aantal dagen, de verticale het geluksgevoel)
Wilson raadt aan om permanent te stoppen met elke vorm van kunstmatige stimulatie en (minstens tijdelijk) te stoppen met zelfbevrediging. “Je hersenen moeten opnieuw opstarten en dat gebeurt door ze rust te geven van elke kunstmatige stimulatie, inclusief porno, fantasieën, erotische verhalen, sekschats. Om dit gemakkelijker te kunnen doen, is het raadzaam om masturbatie drastisch te elimineren of te verminderen. Stoppen met masturbatie verdiept en versnelt het proces van afkicken. Jongens die van porno afgekomen zijn, zijn nagenoeg allemaal jongens die niet masturbeerden tijdens hun ‘reboot’.”